Marhata Sinamot

la angka filsafat ni angka ompunta sijolojolo tubu siingoton di ulaon i,

i ma:

1.  Aek godang aek laut;

Dos ni roha sibahen saut.

2.  Balintang ma pagabe tumandangkon sitadoan;

Arinta ma gabe molo masipaoloan.

3.  Amporik marlipik, onggang marbabang;

Gabe do parboli na otik, laos gabe do nang parboli na godang,

4.  Na mandanggurhon tu dolok do molo basa marhulahula,

Lapatanna: Molo nidanggurhon manang aha tu dolok, dok ma batu rupani, ba mulak do batu i muse magulang tu iba huhut laos mangihut dope batu na asing na tinondongna. Suman tusi ma marlipat ganda jaloon angka na uli dohot na denggan, molo basa iba marhulahula,

Tarsongon on ma pardalan ni ulaoni.

Somalna nuaeng, laos dipadomu nama marhata sinamot dohot na martumpol tu gareja (mangido tingting tu gareja).

Sian bagas ni parboru do borhat tu gareja laho martumpol.

Noot : la ulaon na martumpol, di tingki on. nunga gabe suman balgana dibahen tu ulaon na mamasumasu.

Usul sian panurat: Pinabulus ma ulaon na martumpol on. Sae ma holan angka na botulbotul porlu hadir disi mangadopi ulaon i.

Sidung na martumpol i mulak ma tu huta ni parboru laho marhata sinamot. Pihak paranak do na patupahon sipanganon tu ulaon i. Tingki mangan peak ma tudutudu ni sipanganon. jala sian pihak nasida do sibahen tangiang mangan. Dung sun mangan jala dipaujung dohot tangiang sidung mangan diatur protokol ni parboru ma parhundul asa denggan masiadopan pihak paranak dohot pihak parboru. Dung hundul denggan sude, masibahen rapotna be ma parboru dohot paranak laho manontuhon raja parhata nasida be. (Ida na tarsurat di “Siparrohahononhon”). Salpu i disuru pihak paranak ma boruna mameakkon tudutudu ni sipanganon i tu jolo ni raja parhata ni parboru.

MAMBAGI TUDUTUDU NI SIPANGANON

Dipeakkon suruan ni paranak ma tudutudu ni sipanganon i tu jolo ni raja parhata ni parboru jala didok :

“On ma da Rajanami tudutudu ni sipanganon na so sadia i Jalo hamu ma. Boti ma”.

RAJA PARHATA NI PARBORU

Dijalo raja parhata ni parboru ma tudutudu ni sipanganon i huhut didok “Mauliate ma dihamu raja ni parboruon, ai nunga dipasangap hamu hami, jala nunga dipeakkon hamu di jolonami tudutudu ni sipanganon na pinatupamuna i. Ba hujalo hami ma i. Boti ma".

RAJA PARHATA NI PARBORU MANGUDUTI HATANA :

“ Nuaeng udutanku ma hatangku Jala na manungkun ma ahu tu hamu raja ni parboruon nami, beha saonari ma tabagi tudutudu ni sipanganon on, manang na annon ma dung sun manghatai”.

Noot: Umbahen na disungkun i, ala na adong do sipata na mandok dumenggan do disi habis mangkatai bagion tUdutudu ni sipanganon i, ai molo tu una so saut” do ujung ni pangkataion i, ba ndang sibagion be tudutudu ni sipanganon i. Alai hira na sohea do i masa, sai pintor torus nama dibagi tudutudu ni sipanganon i, ai nunga binoto hian ndang boi be so saut.

ALUS SIAN RAJA PARHATA NI PARANAK :

“Ba saonari ma da. rajananii”

HATA SIAN RAJA PARHATA NI PARBORU :

“Antong denggan ma i, tabagi ma tutu. Alai parjolo majolo sungkunonku tu hamu raja ni parboruonnami: dia ma dipangido rohamuna sipasahatonnami tu hamu?

ALUS SIAN RAJA PARHATA NI PARANAK :

“Ba pangalehonmuna ma da, rajanami sian i. Ndada be podaannami raja i, ai nungnga diboto hamu hian i manang aha na patut jaloonnami. Jadi bahen hamu ma na denggan i, rajanami”.

HATA NI RAJA PARHATA NI PARBORU :

“Tutu do i nian na didokmuna i. Alai nang hamu pe diboto hamu do, ndang sai dos na taulahon di angka ulaon sisongon on:

Asing duhutna, asing do dihaporna;

Asing luatna, asing do pamboanhonna.

On pe, boti ma i,jolo hubahen hami ma “konsepna” manurut na somal di hami. Molo nunga ditolopi rohamuna i ba laos i ma taihuthon. Alai molo adong dope na hurang di rohamuna ba paboa hamu annon”.

Dung i dibahen pihak parboru ma “konsep” parbagion jambar i, tar songon on:

Tu paranak :(lihat menu “PARJAMBARAN”)

Noot: Somalna, tar dipangido pihak paranak dope asa ditambai parboru jambarnasida i. Molo tung boi dope antong, ba dioloi parboru do i, alai niolo tung so boi be, ba dihadengganhon paranak do i mangingot angka filsafat ni Ompunta sijolojolo tubu na tarsurat di ginjang i.

Dung sae marbagi tudutudu ni sipanganon i sahat ma :

MARHATA SINAMOT

PANGKATAION DI TINGKI MARHATA SINAMOT.

Ditingki na marhusip. nunga putus hian jambar ni suhut rupani Rp. 30.000,- jala nunga dipaboa suhut paranak dohot parboru hian i tu Pandehatana be asa dipaboa angka pandehata inon i tu angka sisuruonna mandok “taoranna” di tingki na mangigil manang mangelek jambar.

MANGKULING MA PIHAK PARBORU :

“Mangkatai ma hita, amang raja ni parboruonnami, Sai jolo ninangnang do ninna asa ninungnung, sai jolo pinangan do asa sinungkun. Ba nunga hupangan hami antong sipanganon na binoanmuna i. Jagar do hami bosur manganhon indahan na las i, jagar hami sagat manganhon juhut na tabo i. huhut sombu minum tuak tangkasan na tinahumuna i. jadi ba:

Dia ma nuaeng langkatna,dia ma unokna;

Dia ma hatana. dia nidokna.

Boti ma Raja ni anakkon!"

MANGALUSI MA SIAN PARANAK :

“Gabe majala horas Rajanami! Taringot di sipanganon i:

Sititi ma sihompa, golang golang pangarahutna;

Tung so sadia pe i nuaeng na hupalupa hami i, Sai godang ma pinasuna.

Sai manumpak ma tondimuna Rajanami. marhitehite tangiangmuna di hami parboruonmuna on, sai lam tamba sinadongan di hami, asatarpatupa hami dope nian na tumábo sian on Iaho pasangaphon hamu hulahulanami. Jadi ianggo taringot di lapatan ni sipanganón na sinungkunmuna i Raja naini, ba panggabean parhorasan do nidokna. Botima da Rajanami!”

ALUS NI PARBORU :

Gabe ma tutu jala horas Raja ni parboruon! Sai sahat ma hata na Uli, hata na denggan na nidokmuna i tumpahon ni Amanta Debata. Sai dapot nian songon hata ni umpasa :

Bona ni aek Puli dolok ni Sitapongan;

Sai tubu ma di hamu angka na uli, jala sai lam tamba

ma pansamotan.

Alai ale amang Raja ni ianakkon, sai marangkup do na uli, sai mardongan do na denggan. Jadi tung tangkas ma paboa laengku hinarohonmuna tu bagasta on.

Ranting ni bulu duri jait masijaotan;

Siangkup ni hata na uli, dia ma nuaeng sitaringotan.

Boti ma da, Raja ni boru!”

ALUS NI PARANAK :

“Olo Rajanami, toho do na nidokmuna i, sai marangkup do na uli, sai mardongan do na denggan. Nuaeng pe, paboaon ma tutu siangkupna songon na hundul, sidonganna songon na mardalan. Jumolo ma hami Rajanami marsomba ujung dohot jarijari sampulu tu tuamuna dohot sahalamuna. Mauliate godang dohononnami tu hamu hulahulanami na ria manjangkon hami di bagasta na marampang na marjual on, bagas sibagandingtua panjaloan sangap dohot tua. Taringot di na huharohon hami Rajanami, na adong do na solot di ateatenami jala na gompang dipusupusu na naeng sombahononnami tu hamu Rajanami, alai molo tung adong annon hata na hurang manang na lobi, ba anju hamu hami Rajanami, nanget hami ajari hamu.

Ampapaga dolok, tu ampapaga ni Humbang;

Ba hita do marsogot, laos hita do nang haduan.

Jadi songon on do Rajanami: na ro do alualu ni anak nami tu hami songon on : Diuahon patna ibana, ninna tu hutanta na uli on, huhut ma hurohajinoujou dohot hiniaphiap ni rupa na uli dohot parulaon nadenggan ni boru ni na gabe, boru ni na maulibulung hulahulanami di huta on. Longang do huhut rohanami umbege hatana. ia ianggo didok rohanami, ndatung leak adong boru ni halak na olo pangkulinganna. Hape Rajanami didok ibana ma tu hami, disi mulak ibana sian hutanta on, jolma na martua do ibana.

Pitu ninna lilina, paualu jugianna

Na uli do ninna nipina, ai dijangkon borumuna do ibana.

Ba las roha antong huhut malambok pusu umbege i songon nidok ni umpasa :

Tinapu bulung siarum, bahen uram ni porapora;

Na hansit gabe malum, molo dapot sinangkap ni roha.

Nuaeng pe Rajanami, ba nunga dipasiat borumuna i anaknami i manaek tu bagas, huhut denggan di angkupi mangkatai niadopan ni angka donganna na poso, ba tung asi ma rohamuna, Rajanami,jangkon hamu ma i anaknami i gabe anakmuna. \n\t\t\tNian ianggo alani sibahenon do, Rajanami, ndada na barani hami mandapothon hamu, ai tung so adong do na boi pangasahononnami. Alai songon i pe i Rajanami, ianggo somba ni uhum do. sai bahenonnami do oat ni na tarpatupa hami. Jala pos do antong rohanami di hamu, ndada ampehononmuna tu hami na so tarusung hami. \n\t\t\tAngkup ni i naeng borumuna hian do hami, jadi ndada hulinghuling nilangkophon be hami tu hamu manang imbulu sinuanhon. Ba songon i ma jolo hatanami Rajanami. Boti ma!”

HATA SIAN PARBORU :

”Olo amang, Raja ni parboruon, las do rohanami umbege hatamuna i. hami pe antong, dipangido rohanami do, asa sai domu na marrongkap, sai sirang na so marrongkap i. Jadi taringot di berenami, ba nunga na ulinon i. On pe, lae,sai rongkap ni borunami i ma berenami i, rongkapna gabe, rongkapna mamora, rongkapna sarimatua. Ianggo taringot di siboanonmuna, lae, laho palashon rohanami, on do dohonon nami:

Ndang tuktuhon batu, dakdahan simbora;

Ndang tuturan datu, ajaran na marroha.

Na malo do hamu, jala sigodang botobotoan, Raja na bisuk Ompu ni parbinotoan. Jadi nang didok hamu na so adong be di hamu, bangkona do i di uhum di hata sidohonon. Tangkas do tinanda hamu, ai tutu do na nidokmuna i, borunami hian do hamu, jadi binoto do ndada na paidua hamu di nasinadongan, ai:

Pat ni gaja do tu pat ni hora;

Anak ni raja do hamu, pahompu ni na mora.

Asa hami pe, lae, suangdo dohononnami songon nidok ni berenami i:

Pitu lilinami, paualu jugianami;

Na uli do nipinami, ai gohanmuna ma hajutnami.

On pe Iae, Raja ni parboruon, goar laengku ma sian i : piga horbo, asa pintor sinuru mamboan tu huta on. Piga lombu, asa pintor pinamasuk tu bara an. Piga hoda, asa pintor sinuru manangkap bahen hundulan ni angka amanta raja on. Piga rantiti mas, asa pintor dipasangkothon angka inanta on tu parsibonganna. Sadia godang ringgit, asa pintor pinamasuk tu rumbi na di pangumbari an. Boti ma da, lae. Raja ni boru !”

ALUS NI PARANAK :

“Rajanami, Raja ni hulahula ! Marsomba ujung hami, marsomba huhuiasi tu tua dohot tu sahalamuna. Tutu do Rajanami, ianggo ala sangapmuna dohot balga ni partubuanmuna, na patut do hamu manjalo angka na ginoaranmuna ondeng.

Jala tutu do nang na nidokmuna taringot tu hamoraon ni Ompunta najolo. Torop hian do tutu pinahan ni ompunta najolo, alai habis do i sudena tingki masuk Japang tu huta on. Tung adong pe pasipasi nuaeng, ndang na tarhatahon be i, ai mampar do nuaeng sude di Padangbolak.

Alai ala huboto hami ndada pola guru di sinamot hamu hulahulanami, ido Rajanami umbahen na barani pulut hami mandapothon hamu. On pe rajanami, sai unang paurak hamu hami di pogosnami on. Nungajolo i huroha pangidoan ni sibaranniba ai:

Sai tu ginjang ninna porda, sai tu toru do pambarbaran;

Sai naeng mamora ninna roha hape ingkon pogos do nina

sibaran.

Ai hami pe nian Rajanami, sai naeng do nian mangalehon na godang, asa iang iba berengon ni dongan, ai iang do na nialap, iang na tinaruhon songon nidok ni Silindung na uli. Alai hansit do Rajanami tangan na mandanggurhon na soada.

On pe Rajanami, tung padauk hamu ma sian i. Buhul hamu ma siboanonnami, alai ingot hamu Rajanami hata ni umpasa:

Madekdek ansosoit tongon tu tarunbara:

Unang dok hamu hami parholit, silehonon do soada

Boti ma da Rajanami !”

ALUS SIAN PARBORU :

“Tangihon hamu ma, asa hugoar hami siboanonmuna. Sada-sada ma tahatai. Jadi tapungka ma sian jambar suhut. Pasahat hamu ma sajuta rupiah jambar ni suhut. Boti ma !”

ALUS NI PANDEHATA NI PARANAK :

“Dago Rajanami, pintor tarsonggot do iba dibahen hamu, ba sian dia ma alaponnami na sai godang. Ala hudok pe songon i torop do dison angka hahaanggi dohot borunami. (Didompakkon pande hata i ma bohina dompak angka donganna jala didok): Hamu angka hahadoli dohot anggidoli, nunga dibege hamu hata ni hulahulanta na mangido sajuta jambar ni suhut; beha pandokta taringot tusi? Hahadolo ma jolo mangalusi!”.

HATA NI HAHADOLI NI PANDEHATA NI PARANAK :

“Hamu Rajanami, raja ni hulahula. Na patut do nian na pinangidomuna i, ai tutu do mora do na mora hian do hami nahinan. Alai anggo nuaeng ndang na parpangasahon be i. Nunga ni dok ni umpasa :

Ndang tardanggur be na gantung di dolok ni Sipakpahi;

Ndang taringot be na dung songon bongka sipari

Ndada na so malo hami huhut Rajanami mandok na godang, alai ndang tarpatupa songon nidok ni umpasa:

Niluluan tandok, hape dohot parindahanan;

Tolap pamangan do nian mandok, alai ndang tuk jamaon ni tangan.

Alai beha pe pogosnami Rajanami, sai na bahenonnami do somba ni uhum tu hamu. Ba nunga digoarhon hamu nangkining jambar ni suhut. Ba dohononnami pe na patutu do i nian, alai Rajanami:

Duru ni Harangan hatubuan ni tadatada;

Hansit do tangan, Rajanami, mandanggurhon na so ada.

Ba tung so huboto hami do nuaeng manang tudia luluannami na sagodang ni na pinangidomuna i. On pe Rajanami, taorui ma i saotik. Tabolongkon ma dua nol ni juta i. Jadi tabahen ma Rp. 10.000,- upa suhut. Boti ma Rajanami !”

PANDE HATA NI PARBORU MANGENDEHON HATA TU ANGKA DONGANNA JALA DIDOK :

“Hamu angka hahaanggi Raja ni hulahula, Raja ni dongan sahuta, aleale, angka pariban dohot angka borunami; nung dibege hamu nangkining, hupangido sajuta upa suhut, hape Rp. 10.000, do ninna nasida. Jadi tadok be ma pingkiranta taringot tusi. Ninna rohangku sian hahadoli ma jolo mandok hata tu parboruonta. Dok hamu ma !”

HATA SIAN HAHADOLI NI PANDEHATA NI PARBORU :

“Hamu. Raja ni borunami ! Tung longangdo rohangku umbege hatamuna. Sajuta hupangido hami, hape tung so alan do rohamuna mandok Rp. 10.000,-. Aut na so adong di hamu, ba ndada pola dia dohonon. Anggo on tangkas do binoto, godang do di hamu, ai:

Barita ni Lampedang mardangka bulung bira;

Barita ni hamoraonnmu tarbege do ro di dia.

Angkup ni i, aut na Rp. 700.000, rupani didok hamu ummermer dope begeon. langgo tung dilongsut hamu do sian punsu ni dolok Matimbang mandabu tu rura n i aek Batangtoru. Alai on do : ndada na mohop di hepeng hami. Uli ni lagu do na huparsinta hami. Jadi ba ndang pola sai gogohononnami sisajuta i. Ginotap pe i satonga. Jadi bahen hamu ma satongajuta upa suhut.

Ndang tung so naung dampor i da, Raja ni boru ! Oloi hamu ma i. Boti ma !”

PANDE HATA NI PARANAK MANGENDEHON HATA TU ANGKA DONGANNA :

“Hamu angka hahaanggi, nunga dibege hamu hata ni hulahulanta. Nangkining nunga hahadoli mandok hata, jadi nuaeng ba anggidoli ma jolo mandok hata elekelek tu Raja ni Hulahulanta. Dok ma !”

HATA SIAN ANGGIDOLI NI PANDEHATA NI PARANAK :

“Rajanami Raja ni hula hula ! Tung toho do rajanami hatamuna taringot tu pardabu ni pinangidomuna tu na nidok ni hahadolinami. Alai Rajanami, manomba ma hami dohot jarijari sampulu tu sangapmuna. Ndada tois manang leas ni rohanami na mambahen hata na songon i. Tung ala ni na tarpaksado hinorhon ni pogosnami. Ai boha ma Rajanami so tarsonggot iba umbege sisajuta na pinangidomuna i. Sian dia ma i alapon, sian dia ma i uhalon. Jadi tung songon pardabu muna i, ndada ala ni lea ni rohanami di hamu Rajanami, tongka, tung pogos nami do na mambahen i songon nidok ni umpasa:

Madabu ansosoit tu toru ni pansapansa;

So tung didok hamu hami na tois, hapogoson do na mamaksa.

Alai songon i pe i Rajanami, arga do hatamuna di hami, ba nunga sai dipangido hamu tambana, ba ndada juaonnami i:

Mangula ma pangula di rura Pangaloan;

Molo mangido hulahula, dae do so oloan.

Ba tinambaan ma na nidok ni hahadolinami si Rp. 10.000, i. Tinambaan ma i gabe Rp. 15.000, asa tamba parsaulian, tamba panggabean.

Boti ma da, Rajanami!”

 

PANDE HATA NI PARBORU MANGANDEHON HATA TU ANGGIDOLINA :

“Hamu angka dongan sabutuha, nunga dibege hamu angka hata i, sai

songon  na mangkolit dope parboruonta sian bariba an. Jadi nuaeng hamu

anggidolinami ma jolo mandok hata, dok ma!”

HATA SIAN ANGGIDOLI NI PARBORU :

“Hamu Raja ni parboruonnami ! Ahu pe tung longang do rohangku umbege hatamuna, ai tung songon panetek ni tuak ni bagot di ari logo do dibahen hamu sian i na manambai i. Aha salana pintor duadua ratus ribu tambai hamu.

Anak ni raja do hamu, pinompar ni na mora;

Molo manambai hamu, ba naeng ma umpola.

Ingot hamu huhut hata ni umpasa :

 

Sapala na mardalani, unang holan sahat tu Sigalangan;

Sapala na manambai, ba unang ma diparalangalangan.

Alai hami pe ndada na so olo padaukkon. Ba satonga juta nangkin didok hahadolinami, ba niulahan ma i muse ginotap satonga. Bahen hamu ma saparopat nijuta upa suhut. Nda tung so naung nilongsut i tu toru da, raja ni boru ! Oloi hamu ma i. Boti ma”.

 

PANDEHATA NI PARANAK MANGANDEHON HATA TU DONGAN SAHUTA :

“Hamu dongan sahuta nami, nunga dibege hamu angka pangkataion i sai tong dope maol elekelek on angka hulahulanta i. On pe, hamu ma jolo mandok hata. Dok hamu ma !”

HATA SIAN DONGAN SAHUTA NI PARANAK :

“Mauliate ala diandehon hamu hata i tu hami dongan sahutamuna. Ba on do dohononnami, sai masipaolooloan ma hamu na dua bola pihak jala masipauneunean, jala unang antong masipaujatan. Ingot hamu nidok ni umpasa:

Sambil na tartondong, dapotsa papaluan;

Asa denggan martondong, unang masipamaluan.

Ba ala sai mangigil dope hamu Raja ni hulahula sian bariba i, ba olat ni na tarbahen sai na oloannami do sian bariba on songon hata ni umpasa :

Lubuk Siguragura, denggan do panjalaan;

Molo mangigil hulahula, olat ni na boi ba tinambaan.

Alai on ma debanari dohononnami tu hamu Raja ni hulahula

Sinuan bulu, sibahen na las;

Sinuan partuturan sibahen na horas.

Asa parhorasan do na umporlu, ndada sinamot. Ba asa dapot parhorasan ba taingot ma poda ni angka ompunta :

Dolok ni Pangaloan, hatubuan ni hau toras;

Halak na rnasipaolooloan, i do na saut horas.

On pe Raja ni hulahula, padauk hamu ma sian i mangoloi elekelek nami. Jadi songon na manonganongai di hata i, ba dohononku ma, tabahen ma upa suhut i gok Rp. 20.000, asa gok ro parsaulian dohot parhorasan di hita luhutna. Boti ma !”

HATA NI PANDEHATA NI PARANAK MANOLOPI HATA NI DONGAN SAHUTA :

“Ba nunga dibege hamu Raja ni Hulahula na nidok ni dongan sahutanami. Nda tung so naung ulinon i hatanasida i.

Ndang adong be i na sili, ndang adong be na longa;

Nunga be i tung sirsir, nunga be i tung hona.

On pe Rajanami, jalo hamu ma i si Rp. 20.000, i Boti ma !”

 

PANDEHATA NI PARBORU MANGANDEHON HATA TU DONGANNA SAHUTA :

Hamu dongan sahutanami, nunga dibege hamu hata ni dongan sahuta ni parboruonta sian bariba an, ba hamu ma jolo mandok sa. Tung dampor jolo bahen hamu, asa dapot songon na tapangido i.

Dok hamu ma !”

HATA SIAN DONGAN SAHUTA NI PARBORU :

“Mauliate, gabe ma hita jala horas, hami pe ba dohononnami do hata saotik. Tutu do songon nidok ni dongan sahutani parboruon sian bariba an, ingkon masipaolooloan do na martondong jala masipauneunean.

Aek godang, aek laut;

Dos ni roha do sibahen na saut.

Ba angkup ni i:

Sihingkit sinalenggam;

Ba sai tapauneune, asa dapot na dumenggan.

 

On do dohononnami tu hamu parboruon ni dongannami sahuta on. Saparopat juta do nian hupangido hami sian on, hape Rp. 20.000 do didok hamu upa suhut. Jadi tung magodanghu dope salisina i.

\n\t\t\tAngkup ni i ingot hamu, ingkon dos do bahenonta tuatna dohot nangkokna di na masialusan hita. Ia hami sian on, sai sasatonga hupatuat hami na hupangido hami, hape ianggo hamu ndada songon i, sai maneteknetek do dibahen hamu songon nidok ni anggidoli ni suhutnami nangkin. Ba tiru hamu ma hami antong sian i.

\n\t\t\tJadi molo huorui hami sasatonga sian on, ba ingkon lipat ma nian bahenonmuna manambai sian i. Ba nuaeng dohononku do tu suhutnami dison, ba niulahan ma ginotap muse satonga nari sisaparopat juta nangkin. Jadi tabahen ma i Rp. 125.000, upa suhut. Ima hata sian hami dongan sahuta. Boti ma !”

 

PANDEHATA NI PARBORU MANOLOPI HATA NI DONGAN SAHUTA :

Beha do amang, Raja ni boru, ndang tung so naung dauk i, da, hata ni donganannami sahutai. Nda tung so nung dampor i jala tabo tu sipareon, ai:

Nung disi talina, disi rompuna;

Nunga disi daina, disi holpuna.

 

Jadi oloi hamu ma i. Boti ma !”

 

PANDEHATA NI PARANAK MANGANDEHON HATA TU BORUNA ;

Hamu angka borunami, nunga dibege hamu sude dalan ni pangkataion mandok hata elekelek tu hulahulanta, tung malo ma hamu jo mandok hata i, asa pintor dabu rohanasida manjalo. Dok hamu ma !”

HATA SIAN BORU NI PARANAK :

Hamu Rajanami, raja ni hulahula ! Aturanna ma i andehonon ni hulahulanami dison hata i tu hami ianakkonna, ai:

Durung do tutu boru, tomburan hulahula;

Na ingkon do porsanon ni boru, siporsanon ni hulahula

 

Jadi dohot pe hami borunasida ro tu bagasta na marampang na marjual on, ba na laho mangurupi nasida do. Alai, nunga songon i jolo huroha pangalahona, ianggo di tingki on, Iaos bali do huroha hapogoson ni hulahulanami on tuhami angka borunasida, gabe tarpaksa ingkon dohonon hata ni umpasa.

Nidurung porapora, ala so ada be sibahut;

Naeng mangurupi ninna roha, hape soada isi ni hajut.

 

Alai ahu, songon boru, tung mansai sangap do di ahu hulahula, tarlobilobi songon hamu hulahula ni hulahula, manang songon istilah ni aljabar, hulahula pangkat dua. Ala ni i tu hulahulangku dison ba dohononku ma : tabahen ma upa suhut gok Rp. 25.000, asa gok parsaulian, gok parhorasan di hita luhutna. Ba i ma hata sian hami boru.Boti ma !”

 

HATA SIAN PANDEHATA NI PARANAK HIRA SONGON NA MANGECAM HATA NI BORUNA, ALAI LAOS DITOLOPI MUSE :

Dago, amang hela, murana i didok hamu na manambai i, ai sagari Rp. 20.000,- nangkin dope ndada na niantusan be manang sian dia i pulungon. On, tambaon nami muse dope nimmu hamu Rp. 5.000,- nari asa gok Rp. 25.000,-. Alai hamu do na mandok, ba tontu naung rade hian do i dibahen hamu, ai durung do tutu boru, tomburon hulahula. Hamu Rajanami, raja ni hulahula ba nunga ditambai borunami Rp. 5.000,- nari asa gok Rp. 25.000,- upa suhut. Ba tolopan nami do i. Jalo hamu ma i Rajanami. Boti ma !”

 

PANDEHATA NI PARBORU MANGANDEHON HATA TU BORUNA :

“Hamu angka borunami, nunga dibege hamu hata ni parboruonta sian baribaan Rp. 125.000,-donian tapangido, hape sai tong dope mangkolit nasida, ai holan Rp. 25.000,- do didok nasida, nuaeng pe, hamu ma jolo mandok hata”.

HATA SIAN BORU NI SUHUT PARBORU :

“Mauliate, ala diandehon hamu hata i tu hami. Boru ma tutu sian on mangalusi hata ni borunasida sian an.

Hamu (Dijouhon ma marga ni paranak). Ala boru ni hulahulanta

on do hami, gabe marampara nama hita; Jadi ampara nama dohononku tu hamu. Jala anggo tu joloan on, sai saut ma na tahatai on, alai ianggo di ngombas on, ingkon songon nidok ni umpasa dope:

Masi timbaho ma jolo hita, nang so ada na mardai;

Songon na maralo ma jolo hita, nang pe nian so marbadai.

Ai ingkon kawalonnami dope hulahulanta sadari on, asa unang tartuktuk, unang tarrobung. Jadi taringot tu jambar suhut i ampara :

Nunga be takira, nunga tabilangi;

Nunga be taida, ba patut ma tatimbangi.

Didok hamu Rp. 25.000,- upa suhut, ba pingkir hamu jolo, ba beha ma panjamahon ni hulahulanta disi ?

Madabu jarum tu na potpot

Ndang diida mata, diida roha.

Laos songon i do nang on nuaeng. On pe, ampara, manat jolo timbangi hamu. Godang ma lehon hamu, ai molo iang hulahula on, ba sangap muna do i. Angkup ni i songon sada boru naung leleng ahu di hulahulanta on, boi do paboaonku tu amparangku burju dohot basa ni hulahulanta on marboru. Ndada na loason ni hulahulanta on ngalian boruna; pintor ulosanna do i, ai so diboto nasida na mangkolit, i ma umbahen na mardomu tu nasida hata ni umpasa;

 

Tubu andor ni gadong jonok tu simarhalosi;

Holan sahali pe tu nasida hinunti sipanganon, nga pitu hali

iba diulosi.

On pe ampara, so tung mangkolit hamu tu hulahulanta on. Na sinari do hepeng, alai anggo boru ni hulahulanta on, ndada na tarsari i. Jadi dohononku, ampara, bahen ma upa suhut i boho Rp. 100.000,- asa boho ro angka pansamotan ' dohot parhorasan tu hita tu joloan on.Boti ma !”

 

ALUS NI PANDEHATA NI PARANAK :

“Olo ampara, tung na uli do nian nidokmi, jala binoto do nian huhut, na mandanggurhon tu dolok do iba, molo mangalehon tu hulahula. Alai songon nidok ni hahadolinami nangkin, hansit do tangan mandanggurhon na so ada. Alai nidok pe songon i, dison do hulahulanami, nasida ma jolo mandok hata, jala mangihuthon pingkiranku, ba hata ni hulahulanami on ma na songon hata panimpuli sian hami. Botima!

HATA SIAN HULAHULA NI PARANAK :

Mauliate, ala diandehon hamu hata i tu hami hulahulanami. Laos tu hamu parboruonnami sandiri jumolo hata dohononnami. Tutu do songon nidokmuna i, hansit do tangan namandanggurhon na soada. Alai ingot hamu poda ni ompunta sijolojolo tubu:

 

Tuat raja Martua, marabit tigabolit;

Anggo tu hulahula, tung so boi do mangkolit.

On pe saboina, ingkon oloan do pangidoan ni hulahula. Ndang sala nang mangutang iba anggo di tingki na pangolihon anak do. Jala tu hamu....(Laos dijouhon ma marga ni suhut parboru) dohononku ma, ala nunga rap marboru hita nuaeng tu parboruonta na dison, ba gabe marampara ma hita nuaeng jadi ampara, on ma dohononku tu hamu :

Ndada ala ni godangna, umbahen na nieahan;

Ndang ala ni otikna umbahen na tindingkon.

 

Poda ni ompunta sijolojolo tubu:

Amporik marlipik, habanghabang tingki haleon;

Na godang do na otik, asal las roha mangalehon.

Angkup ni i, songon naung binegemuna nangkin hata n i parboruonta sian on, ba hatangkon ma songon panimpuli ni elekeleknasida sian on. Jadi so tung dijual amparaniba be hatangkon. Sabat ma ginohan upa suhut gabe Rp.30.000,- Sai sahat ma panggabean, sahat parhorasan di hita luhut. Dihadenganhon amparangku ma i.

Bona ni Aek Puli di dolok ni Sitapongan;

Ingkon saut ma hita dapotan uli, molo masipaolooloan

Botima!”

PANDEHATA NI PARANAK MANOLOPI HATA NI HULAHULANA :

“Hamu Raja ni hulahulanami na di bariba i. Nunga dibege hamu hata ni hulahulanami na di bariba on, mandokkon gohannami upa suhut gabe Rp.30.000,- Ba oloannami do i antong hatanasida i, ai na patutu do i antong songon hata n i umpasa :

Hudali ni pangula peak diginjang parapian.

Molo tinurut poda ni hulahula, sai na ro ma parsaulian.

Jadi hamu Rajanami, tung so gok pe i nuaeng songon na pinangidomuna, naung gok do i, molo dihadengganhon hamu. Tongtong do parutang boru tu hulahulana. Sai manumpak ma tondimuna marhite tangiangmuna jala sai mamasumasu ma Amanta Debata, sai lam tamba di hami pansamotan, asa, adong bahenonnami manubutnubut roha ni hamu hulahulanami. Jala songon naung nidok nangkin, songon hata panimpuli nama i hata ni hulahulanami i. Jadi denggan ma rohamuna Rajanami manjalo i.

Pusuk ni jabijabi, tu bulung ni simarlasuna;

Tung otik pe na husombahon hami sai godang ma na pinusuna.

Boti ma !”

PANDEHATA NI PARBORU MANGANDEHON HATA TU HULAHULANA JALA DIDOK :

“ia nunga dibahen hulahula ni parboruonta sian baribaan na songon hata panimpuli sian nasida, ba hami pe, hupangido hami sian hamu hulahulanami, ba hamu ma nang mambahen alus panimpuli sian hita.

Boti ma da, Rajanami. Dok hamu ma !”

 

HATA NI HULAHULA NI PARBORU :

“Hamu Raja ni parboruon ni borunami on. Didok hamu nangkin ndang tarbahen hamu mangalehon na godang, ala naung pogos hamu. Alai anggo dohononku, tung apala pogosmuna i ma nian mandorong hamu asa buas hamu mangalehon tu hulahulamuna, songon nidok ni umpasa:

Nidurung situma, laos dapot porapora;

Molo buas iba tu hulahula, na pogos hian iba gabe mamora

Alai hudok pe songon i ndada pola mangigil be i, ai molo so sala iba, nunga dipatubegehon hulahulamuna sian bariba i na songon hata panimpulimuna.

Tu hamu parboruonnami (diadophon ma dirina tu haboruonna suhut parboru i), on ma dohononnami : Sude do angka na pamuli boru sai marsintahon asa dapot nian songon hata ni umpasa :

Marasar ma aili, ditarui bulung singkoru;

Sai naeng ma nian sihar panaili, horhonon ni tuhor ni boru.

I ma alana umbahen na sai godang nian pinangido tuhor ni boruniba. Alai ndada sai sinamot na godang mambahen togu ni partondongon. Tupa do sipata ala ni balga ni sinamot gabe godang sipingkirhononhon tu pudi, songon nidok ni ompunta sijolojolotubu:

Lam godang niula tano, lam godang ma pangahononhon;

Lam godang sinamot jonalo, lam godang ma sisarihononhon

Jadi nunga dipatedek raja ni parboruonta tu hita parsisiraan nasida jala dipataridahon isi ni andora nasida, ba hamu pe, borunami patuduhon hamu ma holong ni rohamuna, Ianggo dohononku, ba hadengganhon hamu ma si Rp. 30.000,- i, jalo hamu ma i:

Panggu marlatang, amporik marlipik;

Gabe do partuhor na godang, laos gabe do partuhor na otik.

Boti ma !”

PANDEHATA NI PARBORU MANDOK HATA TU HASUHUTON :

“Hamu suhutnami, ba nunga tabege hata sian hulahulanta, nunga dohot nasida manolopi pangidoan ni parboruonta sian bariba an. Ahu sandiri pe nunga huida, ba olat ni i nama gogo ni parboruonta on. Jadi ninna rohangku, ndang pola be sai datdatan mangido na gumodang, ai ndangmarhasil be i, ai:

Pir batu, piran dope na soada.

Alai ndada ahu sibahen putusan, ho do ampara, songon nidok ni umpasa :

Lasiak narara, binahen tu panutuan;

Raja nape raja, sian suhut do sibahen putusan.

 

Asa dok ma sian i. Boti ma !”

HATA NI SUHUT PARBORU :

“Olo, denggan do na nidokmi. Alai ulahi jolo sahali nari manangkasi parboruonta, manang na olat ni i nama na tarlehon nasida, atik beha na maruba dope rohanasida”.

 

HATA NI PANDEHATA NI PARBORU TU PARANAK :

“Songon on do, da raja ni boru, adong dope pangidoan ni suhut nami sian on. Didok ompunta sijolojolo tubu:

Hauma na tardas, dipaullusullus alogo;

Molo aek na bagas sai niulakulak do nidodo.

 

On pe Raja ni boru :

 

Marbungama lasuna, dompak mata ni ari;

Atik na maruba dope rohamuna, sinungkun jo sahali nari.

 

Beha boi dope oloanmu manambai saotik nari ?”

 

ALUS NI PANDEHATA NI PARANAK :

“Rajanami na uli lagu, raja ni hulahulanami, Marsomba ujung hami tu hamu, marsomba huhuasi. Unang jo hansit rohamuna, tung i dope na dapot hami. Boti ma !”.

 

HATA NI PANDEHATA NI PARBORU TU SUHUTNA :

“Ba nunga dibege ho, suhutnami, hata ni parboruonta. Nina rohangku, ba tajalo nama i”.

 

SUHUT PARBORU:

“Ba denggan,paboa ma i tu nasida”.

PANDEHATA NI PARBORU TU PARANAK :

“Hamu raja ni borunami, ba nunga uli rohanami manjalo na nidok muna i. Sai gabe ma hita jala horas.

Boti ma !”

 

PANDEHATA NI PARANAK:

“Mauliate ma da Rajanami, gabe ma hita jala horas. Ba nuaeng, jambar ni ise ma muse hataanta?”

 

Nota : Dung sun jambar ni suhut, udut ma dihatai jambar ni sijalo bara, tulang, pariban, paramaan, simandokkon ro di sude na ginoaran parjambar na gok. Ndang adong pola masa disi be pangkataion na marrupa huhuasi, pangkataion “siburjuburju” nama i, jala biasana ndada pola maol be dihatai angka parjambaran i, ai marguru tu jambar suhut nama manontuhoni sude.

 

PASAHAT BOHI NI SINAMOT

HATA SIAN PANDEHATA NI PARBORU :

“Hamu raja ni parboruonnami, ba nunga sun tahatai sude nasa parjambaran na patut hataan di jabu, ba nuaeng pe, pasahat hamu ma bohi ni sinamot. Molo boi, pintor godang ma pasahat hamu asa pintor adong jamahononhon ni suhutnami. Boti ma”.

 

HATA SIAN PANDEHATA NI PARANAK :

Dungi dipangido pandehata ni paranak ma tu pihak parboru sada pinggan bahen inganan ni bohi ni sinamot i, alai jolo dibahen ma tusi saotik parbue (boras) dohot napuran. Dungdijalo pandehata ni paranak pinggan na marisi boras dohot napuran i, dipeakkon ma tusi hepeng na nilehon ni suhutna sipasahaton songon bohi ni sinamot. Disuru ma sada sian parboruonna manaruhon i tu raja parhata ni parboru jala didok ma hatana :

“Jalo hamu ma da, rajanami bohi ni sinamot na tahatai i. Godangna Rp. 25.000, Las ma rohamuna manjalosa. Boti ma”.

 

HATA SIAN PANDEHATA NI PARBORU :

Dungdijalo pandehata ni parboru pinggan na marisi hepeng i, dikira ma godang ni hepeng i, jala didok :

“Nunga be hujalo dison bohi ni sinamot i, godangna toho do songon naung pinaboamuna Rp. 25.000,- Jadi sadihari ma muse pasahatonmuna tambana ?”

 

ALUS SIAN PANDEHATA NI PARANAK :

“Ba pasahatonnami ma na hurang i tolu ari andorang so mata ni ulaonta

i. Boti ma”.

Dung i dipasahat pandehata ni parboru i ma pinggan na marisi hepeng i tu suhutna, inanta soripada ni suhut i ma manjalo i. Dipaherbang nasida ma ujung ni ulos na pinangkenasida jala ditarehon laho manjalo isi ni pinggan i, i ma hepeng, boras, dohot napuran i,laos ditimpushon nasida ma i.

Salpu i dipasahat pihak paranak ma muse patujolo ni angka parjambaran na gok, alai ndang pola marpiring be pasahat i.

Dung sun i dipangido parhata ni parboru ma “ingotingot”. Hepeng doi silehonon ni paranak dohot parboru (somalna gumodangsian paranak) na gabe bagihononhon annon tu ganup halak na adong di ulaon i, asa sude nasida mangingot saluhut na pinutushon di na marhata i. Dongan sahuta ni parboru do hasahatan ni i. Dung i jongjong ma ibana manghatahon najinalona i jaladidok ma:

 

PANDEHATA NI PARBORU :

“Gabe ma hita jala horas ! Parjolo ma tadok mauliate tu Amanta Parasiroha i na mandongani hita di ulaonta sadari on.

A i nunga jumpang tali apsa,

Bahen ihot ni ogimg oloan;

Nunga denggan marujung hata,

Jala masipaolooloan.

Angkup ni i ba nunga hujalo dison ingotingot sian na dua hasuhuton sibagihononhon annon tu ganup hita sude, asa sude hita marningot di angka naung pinutushon, i ma” : (Digoari ma sude parjambaran dohot angka na asing na mardomu tusi).

Mangujungi hatana didok ma: “Nuaeng huujungi ma hatangku. Hamu hasuhuton na dua, godang dope siulaonta, jadi sai masiaminaminan ma hamu songon lampak ni gaol, jala masitungkoltungkolan songon suhat di robean. Taringot tu anak dohot boru i : Sai marrongkap ma nasida songon buhu tu ruas, jala tu hita saluhutna dohononku ma :

Andoras ma tu andoris tu andar ni Purbatua;

Rap horas ma hita rap torhis di na mulak be hita tu jabunta.

Boti ma !

Dung i dibagi ma hepeng ingotingot i : na sian pihak paranak dilehon ma i tu parboru jala na sian parboru tu pihak paranak. Sai jolo ditungkari do hepeng ingotingot i tu hepeng metmet asa boi bagiaon tu sude ama dohot ina na dohot umbege angka pangkataion i, ai ala sude do nasida berkewajiban mangingot angka na tinotophon di angka pangkataion i, ba patut do ingkon sude manjalo hepeng ingotingot. Alai ndang pintor dipambagihon hepeng i, jolo marhata sigabegabe dope na ni ujungan dohot tangiang mardongan ende. Di na laho bubar pe asa diparlean hepeng ingotingot i.

 

NOOT : Na marhata sigabegabe dohot na martangiang on ma sipata na jotjot so diingot dongan, ai pintor dipambagihon ma hepeng ingotingot i jala laos bubar. Sipaubaon do i, asa lam uli ulaon adat i jala sai marningot tu pandonganion ni Tuhanta

 

MARHATA SIGABEGABE

Ndang pola torop di tingki ulaon sisongon on na mandok hata sigabegabe. Sian pihak parboru sae ma rupani tulang ni boru sipamulion i dohot suhut parboru, ba sian pihak paranak ba suhut ma mangalusi jala mangampu.

HATA SIGABEGABE SIAN TULANG NI BORU :

“Gabe ma hita jala horas. Tadok ma mauliate tu Amanta Debata na mandongani hita sadari on. Dilehon do roha dame dohot holong di hita saluhutna, gabe saut hamu na dua hasuhuton masipauneunean jala masipaandarandaran.

Nunga masiunduhan hamu jala masioloan di angka na naeng patupaonmuna, jadi nunga be adong na songon batangi dapotan, dohot na songon tuhe sigaton tu angka siulaonmuna na naeng ro dope. Sisada uli nama hamu na dua hasuhuton di ulaon on jala sisada gora.

Dibahen i, sai masiaminaminan ma hamu di ulaon on songon lampak ni gaol, jala masitungkoltungkolan songon suhat di robean.

 

Sisada urdot ma hamu, sisada tortoran;

Sisada tahi ma hamu sisada oloan.

Ansimun sisada holbun tu pege na sangkarimpang;

Rap manimbung ma hamu ia tu toru, rap mangangkat ia tu

ginjang.

Jala tu hamu raja ni parboruon ni parboruonnami on ma dohononnami:

 

Urat ni nangka ma tu urat ni hotang;

Ba tusi hami mangalangka, ba sai disi ma hamu dapotan;

Tubu simartagan di julu ni tapian;

Sai horas hamu di pardalanan jala sai tiur ma pansarian.

Taringot tu anak dohot boru na tahatai sadari on, ba on ma dohononku : Ba sai marrongkap ma nasida songon bagot, sai marsibar songon ambalang. Sai saut ma nasida gabe ripe na uli, ripe na denggan halomoan ni roha ni Tuhan dohot sipalas rohanta saluhutna. Songon i ma jolo hata sian hami. Boti ma”.

 

HATA SIAN SUHUT PARBORU :

“Songon manambai hata ni hulahulanta, ahu pe dohononku do hata saotik tu hamu parboruonnami. Tapuji ma tutu jala tadok mauliate tu Amanta Debata na mangurupi jala na mamasumasu hita di bagasan ari on. Nunga marujung angka pangkataionta dohot denggan. Jadi songon nidok ni angka Iompunta sijolojolo tubu:

 

Balintang ma pagabe tumandangkon sitadoan;

Saut do hita horas jala gabe, ai nunga ma sipaolooloan.

 

Jala ahu pe pangidoanku do tu hamu, lae, taihuthon ma poda ni hulahulanta i, sai masiurupan ma hita jala masipauneunean di sude sipatupaonta. Ai tutu do nanidok nasida i: sisada uli do hita di ulaon on jala sisada gora.

Sai dipargogoi Tuhanta ma hamu lae, dohot ibotoniba mangalului dohot papunguhon na porlu tu ulaonta i.

 

Aek Sidurian marbona di Sitapongan;

Tiur ma di hamu pansarian, jala dor nang pangomoan.

 

Taringot tu angka ianakkonta i, ahu pe dohononku ma, sai rongkap ni borunami ma bereniba anakmuna i, rongkapna sarimatua tumpahon ni Amanta Debata.

Asi ma roha ni Tuhanta, dipasaut ma sangkapta na uli i, dipadao ma saluhut abatabat jala dipasisi ma sude samban bingkolang. Boti ma”.

 

HATA MANGAMPU SIAN SUHUT PARANAK :

“Rajanami, raja ni hulahulanami, tarlobilobi di hulahula tulang ni na na naeng parumaennami, mauliate malambok pusu ma rajanami parjolo dohononnami siala sude hata na uli dohot hata pasupasu na nilehonmuna tu hami. Hinorhon ni sude angka hatamuna nauli jala nadenggan i nunga gabe lam umpos rohangku laho mandalani sidalananku dohot mangalului siluluanku tu angka haporluan ni si ulaonta i.

Sai asi ma roha ni Tuhanta sai dipasaut ma sude angka hata dohot pasupasumuna na uli i. Songon i ma dohot taringot di angka ianakkonta i sai dipasaut Tuhanta ma songon nidokmuna i, rajanami, sai saut ma tutu nasida gabe ripe na uli sibahen las ni rohanta jala sibahen hasangapon di Tuhanta.

Jala, santabi rajanami, molo tung hudok pe saonari sada umpasa ndada na mangalehon pasupasu ahu tu hamu, ai hamu do silehon pasupasu di hami, alai na gabe songon tangiang do i tu Tuhanta, jadi dohononku ma:

 

Tinapu bulung ni sabi, dongan ni lompan ni pangula,

Sahat ma pasupasu na nilehonmuna di hami, sai horas ma nang hamu hulahula.

 

Boti ma”.

Dung i ditutup pangula ni huria na topet adong disi ma punguan i marhite ende dohot tangiang. Disi pe asa dibagi ingotingot  jala marhehe na uli ma.

MARHATA SINAMOT, MOLO MAMBUAT APALA BORU NI TULANG

Filsafat Batak taringot tu partulangon/parbereon :

Anak do rere, anak do bere,

Dangka do dupang, amang do tulang,

Hot pe jabu i sai tong do i margulanggulang,

Tung sian dia pe mangalap boru bere i, sai hot do i boru n i tulang.

 

Asing do saotik pangalaho ni pangkataion di ulaon marhata sinamot, molo apala bere do na manopot boru ni tulangna. Ala ni i porlu do girithononhon saotik taringot tusi.

Dung sun mangan jala denggan hundul masiadopan na dua hasuhuton dohot rombonganna be, disuru paranak ma parboruonna mameakkon tudutudu ni sipanganon i tu jolo ni parboru.

 

HATA SUNGKUNSUNGKUN SIAN PARHATA N I PARBORU :

“Hamu raja ni parboruonnami. la nungga peak dison dibahen hamu tudutudu ni sipanganon i, ba paboa hamu ma hatana dohot pangalahona

Boti ma ”

 

ALUS SIAN PARHATA NI PARANAK :

“Gabe ma hita jala horas rajanami. la sipanganon na hupatupa hami i sulangsulangnami do i di hamu Rajanami. Asa tung hibul do i sude di hamu, ai sulangsulang ma goarna: Jadi marguru dihamu hulahulanami nama i nang dipabagina,Botima!.”

 

HATA SIAN PIHAK PARBORU :

“Ba molo songon i ba himpal nama on sude di hami ? Songon i ma ?

ALUS NI PIHAK PARANAK

“Ba na uli Rajanami, marguru di hamu do i.”

NOOT : Somalna laos ditingki i do dibagi parboru tudutudu ni sipanganon i tu sude na piniona, jala dilehon do nang tu paranak, alai jambar boru sambing nama i.

Dung sun na mambagi tudutudu ni sipanganon i dipungka ma mangakatai.

NOOT : la parmulaan ni pangkataion i dos do i dohot ditingki na marhata sinamot na somal. Alai adong ma asingna mamungka sian na laho mangkatahon “siangkupna songon na hundul sidonganna songon na mardalan” parhata ni pihak paranak. Jadi sian i ma nuaeng pinungka.

HATA SIAN PANDEHATA NI PARANAK :

“I ma tutu, rajanami, toho do na nidokmuna i, ai adong do tutu na gompang di pusupusu na solot di ateate na naeng paboaonnami tu hamu. Songon nidok ni angka ompunta sijolojolo tubu : Molo nunga magodang boru ba pamulion, magodang anak ba pangolihononhon. Ia beremuna na di hami rajanami, tangkas do diboto hamu nunga magodang.

Jadi i ma alana umbahen na husuru hami ibana mangalului sirongkap ni tondina. Alai hupodai hami do beremuna i, asa sai parjolo ibana laho tuhuta ni tulangna, i ma hutanta on, mamereng angka paribanna, atik tung adong sian angka paribanna i na olo sapangkilaan dohot ibana.

Jadi sioloi poda do rajanami beremuna i, ai dituruti do tona nami, jadi nunga hape ro ibana mardalani tu hutanta on jala tung uli do ninna hasil ni pardalananna tu hutanta on. Ai dung mulak ibana dipaboa ibana ma tu hami:

Pitu ninna lilina paualu jugiana;

Na uli do ninna nipina ai dijangkon paribanna borumuna do

ibana.

Ba umbege i rajanami tung mansai las do rohanami jala mandok mauliate tu Tuhanta i, ai nunga songon na tarida hadadapot ni na huhasiholi hami.

On pe nuaeng rajanami, ba nunga dipasiat maennami i beremuna i nangkok tu bagas jala denggan diangkupi mangkatai, ba nuaeng pe rajanami, ba dohot ma hamu manjangkon beremuna i gabe helamuna.

Nian ianggo ala ni sibahenon do rajanami, apala di tingki saonari on, hira so barani do iba nian ro tu adopanmuna. Alai ala naung beremuna kandung hian do beremuna i, ba tung pos do rohanami jangkononmuna ibana nang pe soada sibahenonnami.

Alai songon i pe i, rajanami, ba ianggo somba ni uhum do na ingkon patupaonnami olat ni na tarbahen hami. Jadi nuaeng pe rajanami taringot di haroronami tu bagasta na marampang na marjual on. ba na pasahathon beremuna i do hami tu hamu, asa bahen hamu ibana sitahu tapianmuna di jabu on.

Ba songon i ma da, rajanami hatanami tu hamu. Boti ma “.

 

HATA SIAN PANDEHATA NI PARBORU :

“Olo amang, raja ni ianakkon, mauliate ma di hatamuna i. Nunga tangkas tutu nuaeng huboto hami na hinarohonmuna tuson.

Las do rohanami di na pinaboamuna i, ai hami pe antong sai na rade do hami manjalo langkalangka ni berenami, jala nuaeng nunga tung las rohanami, ai naung martomu do hape pangakataion ni berenami dohot borunami.

Ba sai marrongkap ma nasida songon bagot marsibar songon ambalang sai rongkap ni maenmuna i ma berenami i, rongkapna gabe, rongkapna mamora, rongkapna sarimatua.

Ia taringot tu somba ni uhum na nidokmuna i, ba i do tutu sipatupaonmunado i, tarlobilobi jala naung borunami hian do hamu jadi nunga tangkas hita masibotoan jala masiantusan di sude pangalaho. On pe lae, ndada adong be sidohonon nami tu hamu jala ndada pola podaan nami be hamu taringot di na patut sibahenonmuna ai:

 

Ndada tuktuhan batu dakdahan simbora;

Ndada tuturan datu podaan na marroha.

Angkup ni i lae, hupangido hami, ba ingkon tangkas do palasonmuna rohanami. tarlobi ala huboto hami:

 

Pat ni gaja tu pai ni hora;

Anak ni raja do hamu huhut na mora

On pe nang pe apala maenmuna do na naeng parumaenmuna i jala apala berenami na naeng helanami i, ba anggo pangidoannami tu hamu. ingkon tangkas do hami oloanmuna. Jala anggo didok rohangku ala laos hita do hita ba pintor paboa hamu ma sian i sipasahatonmuna tu hami. Songon i ma jolo hatanami. Boti ma”.

 

HATA SIAN PANDEHATA NI PARANAK :

 “Mauliate rajanami di hatamuna i, ai nunga denggan rohamuna manjangkon beremuna i gabe sitahu tapianmuna di bagasta na marampang na marjual on.

Las do rohanami nang di hatamuna na mandok asa pasahatonnami sipalas rohamuna. Aturanna ma i antong rajanami, ingkon palason do roha ni hulahulaniba tarlobilobi naung hulahula hian.

Di bahen i rajanami, ala na so imbulu sinuankon be hami tu hamu manang hulingkuling ni langkophon, ba tontu nunga diboto hamu manang beha pasisiraannami.Tarlobilobi di tingki on rajanami, tung so tarpatuduhon do isi ni parsisiraan i.

Jadi, rajanami, taringot di hatamuna na mandok asa paboaonnami saonari sadia batu ni sulangsulang sipasahatonnami tu hamu, ba na manomba ma hami dohot jarijari sampulu, unangma pola hinatahon i manang na sadia, ai songon hata ni umpasa:

 

Binau tandok dongan ni hadanghadangan;

Tuk do pamangan nian mandok, ala i ndang tuk jamaon ni tangan.

On pe rajanami, ba songon i ma husombahon hami tu hamu batu ni sulangsulang i jala halashon hamu ma i. Raja do hamu sihorus na lobi sigohi na longa. Jadi tung songon dia pe annon pangalaho ni batu ni sulangsulang i, ba naung gok ma i di isina jala naung boho di bilanganna. Boti ma da, rajanami”.

HATA SIAN PANDEHATA NI PARBORU :

“Olo lae, raja ni ianakkonnami, na uli do i na nidokmuna i, alai ninna rohanami nda tung so tama begeon ni angka dongan tubu batu ni sulangsulang sisombahononmuna tu hami. Alai hudok pe songon i ba hupasahat ma jolo hata i tu angka hahaanggi. hulahula, dongan sahuta dohot angka borunami na dison. Hamu hahaanggi ma jolo mandok”.

HATA SIAN HAHAANGGI NI PARBORU :

“Songon on do da, lae raja ni ianakkon, na uli do nian nanidok muna i songon i sambing sombahononmuna batu ni sulangsulang tu hami, ai patandahon solhotna do i dohot paboahon pos ni roha, alai ianggo dohononnami lae, porlu do jolo paboaonmuna godangna, ai manurut tusi do annon sisombahononmuna tu angka na asing parjambaran na gok.

Jadi paboa hamu ma jolo tangkas sisombahononmuna tu suhut. Jala ingot hamu songon nidokmuna i, ndada imbulu sinuanhon be hamu manang hulingkuling nilangkophon tu hami, naung tangkas hian do bere bere i, asa mamintor tangkas ma bahen hamu sisombahononmuna i, jala tangkas paboa hamu. Boti ma. Ditambai dongan.”

Ndang pola be sinurat hata sian dongan sahuta, boru dohot hulahula ni parboru, ai dos do hata nasida manolopi hata ni pandehata ni parboru i.

 

ALUS SIAN PANDEHATA NI PARANAK :

“Na uli ma i, rajanami, alai ba jolo huandehon ma jolo hata i tu angka hahaanggi, dongan sahuta, boru dohot hulahula nami. Hahaanggi ma jolo mandok hata tu hulahulanta”.

 

HATA SIAN HAHAANGGI NI PANDEHATA NI PARANAK :

“Ninna rohangku, ia pangidoan ni hulahulanta i natoho do i, angkup ni i ba nunga binoto naung adonghian do pangkataion ni suhutta ba jadi ninna rohangku, ndang pola adong be hurang ni i, molo pinaboa tu hulahula nuaeng sadia batu ni sulangsulang sisombahononta tu nasida. Beha dohononmuna raja ni dongan sahuta ?”

DONGAN SAHUTA MANOLOPI.

Disungkun ma muse boru jala diujungna hulahula. Sude do nasida manolopi.

 

HATA SIAN PANDEHATA NI PARANAK :

“Horas ma hita jala gabe raja ni hulahulanami. Songon na binegemu sandiri sude do hami manolopi asa pinaboa tu hamu saonari sadia batu ni sulangsulang sisombahononnami tu suhut. Alai rajanami sai tongtong do jumolo dohononku, manang songon dia pe sisombahononnami tu hamu, ba sai etong hamu ma i naung gok isina, naung tuk di bilanganna, jala halashon hamu ma i.

 

Marasar ansosoit di dangka n i tadatada;

Ndada hami na marholit, silehonon do na soada.

Dung i dihatahon pandehat ni paranak i ma sadia batu ni sulangsulang i. ai nunga diboto ibana hian i sian suhut.

NOOT : Ia udut ni angka pangkataion i ndang pola suratan be ai tar dos
nama i sude dohot na di na marhata sinamot na somal.

 

 

 

Komentar

Postingan populer dari blog ini

Privacy policy